Κάθεσαι ακόμη αναπαυτικά; 

Ήρθε η ώρα να ξυπνήσεις και να ετοιμάσεις  τα παιδιά σου να πάνε στο σχολείο, μπαίνεις στο αυτοκίνητο και   κατευθύνεσαι για το γραφείο σου, όμως η κίνηση που συναντάς είναι αφόρητη. 

            Άσκηση ... Φάρμακο θεραπείας ή Φαρμάκι;

Άσκηση. Μία λέξη που δεν ξεκινάει τυχαία με το πρώτο γράμμα της αλφαβήτου, αφού αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινής μας υγείας . Αυτός είναι και ο λόγος που αυτή βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο της διαμάχης μεταξύ των ειδικών.

   Υπάρχει άραγε σοβαρή αιτία ύπαρξης αυτής της αντιπαράθεσης;

   Για να μπορέσεις να δώσεις ολοκληρωμένη και καλά τεκμηριωμένη απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση θα πρέπει να ξεκινήσεις από τον διαχωρισμό ανάμεσα στην θεραπευτική άσκηση -που χρησιμοποιείται στην αποκατάσταση μετά από έναν τραυματισμό και στην προπονητική άσκηση- που απευθύνεται στον απλό αθλούμενο, αθλητή ή πρωταθλητή.

   Η λέξη κλειδί και για τις δύο αυτές μορφές άσκησης βρίσκεται πίσω από την λέξη "Αξιολόγηση".

   Γι αυτό ο σχεδιασμός ενός προγράμματος πρέπει να περνάει μέσα από την σφαίρα της αξιολόγησης και των αρχών της εξειδίκευσης και της προοδευτικής αύξησης της επιβάρυνσης, ώστε να επιτευχθεί η  "Προσαρμογή".
   Για έναν ιστό για παράδειγμα που είναι τραυματισμένος, το φορτίο (load) που θα τον κάνει να βελτιωθεί και ταυτόχρονα να επουλωθεί , είναι πολύ κοντά στο φορτίο που θα τον χειροτερέψει και θα τον τραυματίσει ξανά.
   Οι όροι λοιπόν της ανθεκτικότητας (tolerance) και του όγκου-χωρητικότητας (capacity) πρέπει να τηρούνται με μεγάλη ευλάβεια.

   Κανένα πρόγραμμα δεν θα πρέπει να ξεπερνάει την γραμμή ανθεκτικότητας του φορτίου (tipping point) . Πρέπει  να έχουμε  πάντα στο μυαλό μας τη σκέψη ότι το κάθε άτομο είναι ξεχωριστό. Δεν υπάρχουν λύσεις που να ταιριάζουν σε όλους .

   Το να μπορείς να επιλέξεις το ιδανικό φορτίο, τα διαλείμματα ανάπαυσης καθώς και την διάρκεια έκθεσης σε αυτό το φορτίο, είναι τέχνη και επιστήμη.

   Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο παράγοντας φόρτισης στο σώμα μας είναι απαραίτητος για να κρατήσουμε τους ιστούς μας υγιείς, ζωντανούς και χωρίς τραυματισμούς. Όπως η αντοχή μίας γέφυρας εξαρτάται από τα υλικά της , έτσι και το σώμα μας και η ανθεκτικότητα στην φόρτιση εξαρτάται από την ποιότητα των βιολογικών του υλικών .

   Όταν λοιπόν μιλάμε για υλικά αναφερόμαστε στους μυς, τένοντες, συνδέσμους, θύλακες, χόνδρους και οστά. Καθένα από αυτά τα υλικά αντιδρά διαφορετικά στον παράγοντα φόρτιση. Τα οστά για παράδειγμα έχουν την μεγαλύτερη αντοχή σε συμπιεστικά φορτία και την μικρότερη σε στροφικά ή διατμητικά φορτία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν έχεις έναν άνδρα δρομέα με πλατυποδία ή μία γυναίκα με βλαισά γόνατα ( κλίση προς τα μέσα) και δεν εφαρμόσεις ένα πρόγραμμα άσκησης προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους, αυτή η συνεχής καταπόνηση σε λοξή γωνία, δημιουργεί οστικό οίδημα και στη συνέχεια, αν δεν τροποιηθεί η άσκηση ,κάταγμα κόπωσης .

   Δυστυχώς , τα περισσσότερα συνιστώμενα προγράμματα μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν λαμβάνουν υπόψη το άτομο, τις ικανότητές του , τους στόχους του, το προπονητικό του ιστορικό , την ηλικία του .

   Το ίδιο πρόγραμμα θα σχεδιάσεις για έναν εικοσάχρονο άνδρα και για μία γυναίκα 60 χρονών , που οι ορμόνες της έχουν αλλάξει , οι πιθανότητες για οστεοπενία και οστεοπώρωση είναι μεγάλες και οι αντοχές των ιστών της σε συμπιεστικά φορτία είναι μειωμένες περίπου στο 1/3 σε σχέση με αυτές του εικοσάχρονου άνδρα;

   Χρειάζεται μεγάλη γνώση , κριτική σκέψη και κλινικό συλλογισμό , για να επιλέξεις αν μέσα από το σχεδιασμό του προγράμματος θα μειώσεις το ρίσκο ενός τραυματισμού ή θα αυξήσεις την ανταμοιβή.

   Δεν πρέπει να διακυβεύεις με κανένα τρόπο και για κανένα λόγο την ασφάλεια της αποκατάστασης ή της προπόνησης.

   Η πολυδιαφημισμένη άσκηση της σανίδας (plank) με παγκόσμιο ρεκόρ οκτώ ώρες , δεκαπέντε λεπτά και δεκαπέντε δευτερόλεπτα  σου είναι σίγουρα γνωστή. Δεν γνωρίζεις όμως ότι από όλα τα βιολογικά υλικά που έχουμε στο σώμα μας , οι μυς έχουν την μικρότερη ανεκτικότητα στη φόρτιση . Αυτή λοιπόν η παρατεταμένη συστολή των μυών , αυξάνει την μυική τάση , προκαλεί ισχαιμία του ιστού , τοπική υποξία (έλλειψη Ο2) και μειώνει την παραγωγή του ATP (κύριο ενεργειακό νόμισμα του κυττάρου) που είναι απαραίτητο για την μυική συστολή . Η υποξία ευαισθητοποιεί τους υποδοχείς του πόνου και τέλος αυτός ο ανεπίθυμητος πόνος κάνει την εμφάνισή του.

   Το να προπονείσαι σκληρότερα και για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν θα σου φέρει και το καλύτερο αποτελέσμα. Η ανάπαυση (rest) ανάμεσα στις προπονήσεις θα σου φέρει την πολυπόθητη προσαρμογή.

   Γι αυτό και ένα πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να βασίζεται και ν’ ακολουθεί αυτά τα πέντε στάδια :

1. Αναγνώριση δυσλειτουργικών μοτίβων κίνησης και καθιέρωσης ποιοτιών μοτίβων
2. Χτίσιμο της ολικής σταθερότητας ( ιδιαίτερα της Σ.Σ)
3. Αύξηση της αντοχής (Γενικής & Ειδικής )
4. Χτίσιμο της δύναμης (Γενικής & Ειδικής )
5. Ανάπτυξη ταχύτητας , ισχύος και ελαστικότητας

   Είναι επομένως ξεκάθαρο, πως στα χέρια των ειδικών, η άσκηση αποτελεί ένα ανεκτίμητο εργαλείο που προσφέρει υγεία και ευεξία, ένα 'φάρμακο' για τον κάθε άνθρωπο. Τώρα, στα χέρια όλων των υπολοίπων ... ο τίτλος του άρθρου τα λέει όλα!

 

Αναστάσιος Μ. Μαργαρίτης

Occupational Health & Safety Inspector

BSc Physiotherapy & Sports Science

Orthopedic Manual Therapist

Back Mechanic Specialist

---

Νεανική Κύφωση ή νόσο του Scheuermann

 

Μήπως έχεις παρατηρήσει  ότι το παιδί σου καμπουριάζει, παραπονιέται για πόνο στην πλάτη και αισθάνεται κόπωση μετά από ορθοστασία; Αν ναι, τότε ίσως έχει νεανική κύφωση.  

Η φυσιολογική θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης εκτείνεται από τον 1ο έως τον 12ο σπόνδυλο και θα πρέπει να έχει μια μικρή καμπυλότητα, που κυμαίνεται από 20 ° έως 40 °. Όταν αυτή η γωνία υπερβαίνει τις 40 ° , λέγεται κύφωση. Η μέτρησή της γίνεται σε πλάγια ακτινογραφία και σε όρθια στάση.

 Ταξινόμηση της Κύφωσης 

1.  Εύκαμπτη ή Ορθοστατική κύφωση   

Θεωρείται ο πιο συνηθισμένος τύπος που συνήθως προκαλείται από λανθασμένη στάση (καμπούριασμα) και είναι αναστρέψιμη με την διόρθωση της μυϊκής ανισορροπίας.  

2.      Δύσκαμπτη Κύφωση   

Θεωρούνται αυτές που δεν μπορούν να διορθωθούν από τον γιατρό ή τον ασθενή και στην κατηγορία αυτή ανήκουν :

•      Η νεανική κύφωση ή νόσο του Scheuermann·        
• Η αγκυλωτική σπονδυλοαρθρίτιδα
• Η γεροντική κύφωση
• Συγγενείς κυφώσεις
• Διατροφική που μπορεί να προκύψει από διατροφικές ελλείψεις, ειδικά κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, όπως η έλλειψη βιταμίνης D (ραχίτιδα)
• Μετατραυματική εξαιτίας σπονδυλικών καταγμάτων

Νεανική κύφωση ή νόσο του Scheuermann

                                                                              Φυσιολογική Ανατομία                Κύφωση

 

Είναι μία δομική παραμόρφωση που συνήθως παρουσιάζεται στην κατώτερη θωρακική και στην ανώτερη οσφυϊκή περιοχή της σπονδυλικής στήλης .Μπορεί να θεωρηθεί ως μία μορφή νεανικής οστεοαρθρίτιδας της Σ.Σ .Εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 13 και 16 ετών ,η αναλογία μεταξύ αγοριών και κοριτσιών κυμαίνεται από 2/1-7/1 και οι ασθενείς είναι συνήθως ψηλότεροι απ’ ότι οι συνομήλικοί τους. Χαρακτηρίζεται από υπερβολική καμπυλότητα της ΘΜΣΣ προς τα εμπρός που οφείλεται σε σφηνοειδή παραμόρφωση των σωμάτων των σπονδύλων

               Κατηγοριοποίηση της Νεανικής Κύφωσης

 1. Τύπου Ι(Κλασική)

• Πάνω από 5 βαθμούς ενσφήνωση σε τουλάχιστον ένα ή περισσοτέρους παρακείμενους σπονδύλους στη θωρακική ή θωρακοσφυική περιοχή
• Ακανόνιστες τελικές πλάκες
• Στένωση του μεσοσπονδυλίου διαστήματος
• Θωρακική ή θωρακοσφυική κύφωση > 45 μοίρες

 

2. Τύπου ΙΙ –Μη Τυπική –Οσφυϊκή

• Ακανόνιστες τελικές πλάκες στην οσφυϊκή ή θωρακοσφυική περιοχή
• Μείωση του μεσοσπονδυλίου διαστήματος 
  
  Αιτιολογία

    Η νόσος του Scheuermann αρχίζει πριν από την εφηβεία. Η αιτία παραμένει άγνωστη στο τι προκαλεί την μη φυσιολογική ανάπτυξη. Παρόλα αυτά  έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες όπως ότι το οστό μπορεί να έχει τραυματιστεί σε κάποιο σημείο, ή ότι η περιοχή ήταν αδύναμη πριν από την εφηβεία. Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο, αλλά η σύνδεση δεν είναι απλή. Ωστόσο , είναι συνδεδεμένη με την σκελετική ανάπτυξη και είναι βέβαιο ότι η καμπυλότητα δεν αυξάνει μετά από την ολοκλήρωσή της. Εκτιμάται ότι 1- 8 % των ανθρώπων αναπτύσσουν αυτή την πάθηση.

Κλινική εικόνα & Συμπτώματα

• Κόπωση και μυϊκή δυσκαμψία, ειδικά μετά από παρατεταμένο κάθισμα
• Ερυθρότητα στο δέρμα ,στο σημείο που είναι πιο έντονη η καμπύλη και ακουμπάει στο πίσω μέρος της καρέκλας
• Πόνος που επιδεινώνεται με δραστηριότητες που αφορούν συστροφή, κάμψη ή έκταση προς τα πίσω, όπως η γυμναστική, ο χορός, ή άλλα αθλήματα που απαιτούν αυτά τα είδη των κινήσεων
• Μυϊκοί σπασμοί ή μυϊκές κράμπες
• Δυσκολίες κατά την άσκηση
• Πόνος στην πλάτη ή χαμηλή οσφυαλγία , που μπορεί να έρχεται και να φεύγει
• Σφιχτοί οπίσθιοι μηριαίοι ( μυς των ποδιών)
• Αίσθημα έλλειψης ισορροπίας

Στρατηγικές διαχείρισης & θεραπείας

Μετά από την επιβεβαίωση της διάγνωσης ,το πλάνο της διαχείρισης και της θεραπείας θα πρέπει να είναι εξατομικευμένο και προσαρμοσμένο στον κάθε ασθενή με βάση

• Την σοβαρότητα των συμπτωμάτων
• Την ηλικία
• Την φύση της καμπύλης

Σε ελαφριές περιπτώσεις ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει ασκήσεις των ραχιαίων μυών και γενικής σταθεροποίησης της ΣΣ , ενδέχεται να είναι χρήσιμο βοήθημα στη μείωση των συμπτωμάτων.

Όταν η κύφωση ξεπερνάει τις 45 ° , η πιο αποτελεσματική θεραπεία θεωρείται η εφαρμογή ειδικού κηδεμόνα . Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται συνήθως  μόνο εάν υπάρχει νευρολογικό έλλειμμα , ανεξέλεγκτος πόνος ή μη αποδεκτή αισθητική εμφάνιση. Παρόλο που η συνολική της πρόγνωση είναι σχετικά καλή, δεδομένου ότι οι νέοι ασθενείς επηρεάζονται συχνότερα, είναι σημαντικό και ιατρικά συνετό να γίνει από νωρίς  ενημέρωση  του ασθενούς και των μελών της οικογένειας σχετικά με τις ενδεχόμενες μακροχρόνιες επιπτώσεις της ασθένειας , όπως ο χρόνιος πόνος στην πλάτη που σχετίζεται με την πάθηση .

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

• Palazzo C, Sailhan F, Revel M. Scheuermann's disease: an update. Joint Bone Spine. 2014 May;81(3):209-14. 
• Tomé-Bermejo F, Tsirikos AI. [Current concepts on Scheuermann kyphosis: clinical presentation, diagnosis and controversies around treatment]. Rev Esp Cir Ortop Traumatol. 2012 Nov-Dec;56(6):491-505. 
• Aufdermaur M. Juvenile kyphosis (Scheuermann's disease): radiography, histology, and pathogenesis. Clin Orthop Relat Res. 1981 Jan-Feb;(154):166-74. 
• Makurthou AA, Oei L, El Saddy S, Breda SJ, Castaño-Betancourt MC, Hofman A, van Meurs JB, Uitterlinden AG, Rivadeneira F, Oei EH. Scheuermann disease: evaluation of radiological criteria and population prevalence. Spine (Phila Pa 1976). 2013 Sep 01;38(19):1690-4. 
• Halal F, Gledhill RB, Fraser C. Dominant inheritance of Scheuermann's juvenile kyphosis. Am J Dis Child. 1978 Nov;132(11):1105-7. 
• Zaidman AM, Zaidman MN, Strokova EL, Korel AV, Kalashnikova EV, Rusova TV, Mikhailovsky MV. The mode of inheritance of Scheuermann's disease. Biomed Res Int. 2013;2013:973716. 
• Patel DR, Kinsella E. Evaluation and management of lower back pain in young athletes. Transl Pediatr. 2017 Jul;6(3):225-235. 
• Wood K.B.et al , Adult Scheuermann kyphosis: evaluation, management, and new developments. J Am Acad Orthop Surg.2012 Feb; 20: 113-121

---

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ζεις στην εποχή της εξέλιξης της τεχνολογίας και των smartphones. Με αυτά επικοινωνείς, βγάζεις φωτογραφίες, ακούς μουσική, βλέπεις βίντεο, ταξιδεύεις. Ο πλούτος των πληροφοριών που μπορείς να συλλέξεις μέσα απ’ αυτά είναι απεριόριστος. Ένας ολόκληρος κόσμος στην παλάμη του χεριού σου. Ωστόσο, δεν θα περίμενες ότι αυτό το απαλό  άγγιγμα της οθόνης θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στο σώμα σου. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ο τραυματισμός της άρθρωσης  του αντίχειρα επηρεάζει χιλιάδες  ανθρώπους κάθε χρόνο. Μάλιστα, ο αριθμός των… θυμάτων(!) συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς ο σύγχρονος άνθρωπος γίνεται όλο και περισσότερο εξαρτημένος από αυτήν τη νέα τεχνολογία.

ΑITΙΕΣ

  Παρόλο που οι τένοντες και οι μύες που υποστηρίζουν την κίνηση του αντίχειρα είναι πολύ ισχυροί, ωστόσο δεν έχουν σχεδιαστεί για έντονη επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα σε θέσεις που απαιτούνται για την χρήση φορητών συσκευών και  smartphones. Οι ειδικοί υποθέτουν ότι ο αντίχειρας δεν έχει την επιδεξιότητα που έχουν τα άλλα τέσσερα δάχτυλα και ως εκ τούτου δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στην υψηλή ταχύτητα πληκτρολόγησης.

 Η μυϊκή κόπωση, η υπερβολική καταπόνηση και  η παρατεταμένη ένταση μπορεί να οδηγήσει σε πόνους στους μύες και τους τένοντες και ενδέχεται να επηρεάσει και την ευκαμψία του αντίχειρα.

---